วันพฤหัสบดีที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2554

ประเภทของสื่อการสอน

                สมบูรณ์  สงวนญาติ (2542:44) ได้กล่าวไว้ว่า การจำแนกประเภทของสื่อการสอน เพื่อให้ครอบคลุมสื่อทุกประเภท ควรจะแบ่งออกเป็นสามประเภทใหญ่ๆ คือ
                1.สื่อประเภทโสต – ทัศนวัสดุ (Audio Visual Materials ) แบ่งเป็น 6 จำพวก
                                - รูปภาพ ได้แก่ ภาพเขียน ภาพถ่าย ภาพพิมพ์
                                - วัสดุลายเส้น ได้แก่ แผนภูมิ แผนสถิติ แผนภาพ ภาพโฆษณา การ์ตูน แผนที่ ลูกโลก
                                - วัสดุสามมิติ ได้แก่ ของจริง หุ่นจำลอง ของตัวอย่างของล้อแบบหุ่นมือ
- วัสดุประกอบแผ่นป้าย ได้แก่ ตัวแสดงที่ใช้กับแผ่นป้ายนิเทศ แผ่นป้ายผ้าสำลี แผ่นป้ายแม่เหล็ก แผ่นป้ายไฟฟ้า
                                - วัสดุสิ่งพิมพ์ ได้แก่ หนังสือ ตำรา และเอกสารประกอบการเรียนการสอน
                                - วัสดุประกอบการทดลอง ได้แก่ ตัวยาและสื่อราคาเยาที่ใช้ในการทดลอง
                2.สื่อประเภทโสต – ทัศนอุปกรณ์ (Audio Visual  Equipments ) แบ่งเป็น 2 จำพวก
                                - จำพวกเครื่องนายและเครื่องเสียง ประกอบด้วยตัวเครื่อง(Hardware) ได้แก่ เครื่องฉายภาพยนตร์
 เครื่องฉายฟิล์มลูฟ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายฟิล์มสตริฟ เครื่องฉายภาพทึบแสง เครื่องฉายภาพข้ามศรีษะ เครื่องฉายภาพจุลทรรศน์ เครื่องเล่นแผ่นเสียง เครื่องเทปบันทึกเสียง เครื่องเทปบันทึกภาพ เครื่องขยายเสียง เครื่องรับวิทยุและเครื่องรับโทรทัศน์ ส่วนวัสดุที่ใช้กับเครื่อง(Software) ได้แก่ ฟล์มภาพยนตร์ ฟิล์มลูฟ สไลด์ ฟิล์มสตริฟ ภาพทึบแสง แผ่นโปรงใส กระจกสไลด์ แผ่นเสียง เส้นเทปบันทึกเสียง เส้นเทปบันทึกภาพ ข้อความที่พูด รายการวิทยุ และรายการโทรทัศน์
                                -จำพวกเครื่อง (Apparatus) ได้แก่ เครื่องมือวัด เครื่องมือตรวจ เครื่องมือแสดงและเครื่องมือทดลองประเภทต่างๆ ที่มีราคาค่อนข้างแพง
                3.สื่อประเภทเทคนิควิธีการ แบ่งออกเป็น 2 จำพวก
                                -จำพวกกิจกรรม ได้แก่ การทดลอง การเล่นละคร การแสดงบทบาท การทัศนาจร การสาธิต นิทรรศการ และกิจกรรมในรูปแบบอื่นๆ
                                -จำพวกบทเรียนแบบโปรแกรม ได้แก่ บทเรียนสำเร็จรูป เครื่องช่วยสอน ชุดการสอน และโปรแกรมการเรียนรู้แบบอื่นๆ
                สำเภา วรางกรู (2523:112) ได้จำแนกสื่อการสอนเป็น 3 ประเภทคือ
                1.วัสดุเครื่องมือที่ไม่ต้องฉาย หมายถึง วัสดุหรือเครื่องมือที่ไม่ต้องอาศัยเครื่องฉายในการสอน แต่สามารถนำเสนอได้ด้วยตัวของมันเอง ได้แก่ รูปภาพ แผนที่ หุ่นจำลอง ฯลฯ ตลอดจนกิจกรรมต่างๆ เช่น การสาธิต นิทรรศการ ทัศนะศึกษา เป็นต้น
                2.วัสดุและเครื่องมือที่ต้องฉาย หมายถึง วัสดุหรือเครื่องมือที่ต้องอาศัยเครื่องฉายภาพข้ามศรีษะ เป็นต้น
                3.โสตวัสดุและอุปกรณ์ หมายถึง วัสดุและอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับเสียงสามารถรับรู้ได้โดยการฟัง เช่น เครื่องบันทึกเสียงและเทป เครื่องเล่นแผ่นเสียงและแผ่นเสียง เครื่องขยายเสียง เครื่องรับวิทยุ เป็นต้น
                วาสนา  ชาวหา (2533:13) ได้จำแนกสื่อการสอนเป็น 3 ประเภทดังนี้
                1.ประเภทวัสดุ (Software or  Material) บางครั้งก็เรียกว่า “สื่อเล็ก (Small Media)”  เป็นสื่อการสอนประเภทสิ้นเปลือง เสียหายได้ง่ายและเป็นสื่อบรรจุเนื้อหาสาระ เรื่องราวหรือความรู้ไว้ในลักษณะต่างๆ เช่น สไลด์ บรรจุเรื่องราวไว้ในลักษณะของภาพนิ่ง หนังสือบรรจุเรื่องราวไว้ในลักษณะของตัวอักษรหรือสัญลักษณ์ เป็นต้น
                2.ประเภทเครื่องมือหรืออุปกรณ์ (Hardware or Equipment) บางครั้งก็เรียกว่า “สื่อใหญ่  (Big Media)”  ได้แก่ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายภาพยนตร์ เป็นต้น สื่อการสอนประเภทนี้เป็นเพียงเครื่องมือหรือตัวกลางซึ่งเป็นทางผ่านของความรู้หรือเรื่องราวเท่านั้นโดยตัวมันเองแล้วไม่ได้บรรจุเนื้อหาสาระ ความรู้เรื่องราวใดๆ ไว้เลยจึงไม่สามารถจะสื่อความหมายไปยังผู้เรียนได้ แต่จะต้องอาศัยสื่อประเภทวัสดุ (Software) มาใช้ควบคู่กันไปจึงจะสามารถเสนอเรื่องราวไปสู่ผู้เรียนในลักษณะต่างๆได้
                3. ประเภทเทคนิคและวิธีการ (Technique and Method) สื่อการสอนประเภทนี้ไม่จัดอยู่ในประเภทวัสดุหรือเครื่องมือ แต่ต้องอาศัยสื่อประเภทวัสดุหรือเครื่องมืออย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่างมาใช้ร่วมกันในลักษณะกิจกรรมหรือวิธีการ เช่น การแสดงละคร การศึกษานอกสถานที่ นิทรรศการ การสาธิต เป็นต้น
               
กล่าวโดยสรุป  สื่อแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ
 1.สื่อประเภทโสต – ทัศนวัสดุ (Audio Visual Materials ) แบ่งเป็น 6 จำพวก
                                - รูปภาพ ได้แก่ ภาพเขียน ภาพถ่าย ภาพพิมพ์
                                - วัสดุลายเส้น ได้แก่ แผนภูมิ แผนสถิติ แผนภาพ ภาพโฆษณา การ์ตูน แผนที่ ลูกโลก
                                - วัสดุสามมิติ ได้แก่ ของจริง หุ่นจำลอง ของตัวอย่างของล้อแบบหุ่นมือ
- วัสดุประกอบแผ่นป้าย ได้แก่ ตัวแสดงที่ใช้กับแผ่นป้ายนิเทศ แผ่นป้ายผ้าสำลี แผ่นป้ายแม่เหล็ก แผ่นป้ายไฟฟ้า
                                - วัสดุสิ่งพิมพ์ ได้แก่ หนังสือ ตำรา และเอกสารประกอบการเรียนการสอน
                                - วัสดุประกอบการทดลอง ได้แก่ ตัวยาและสื่อราคาเยาที่ใช้ในการทดลอง
                2.สื่อประเภทโสต – ทัศนอุปกรณ์ (Audio Visual  Equipments ) แบ่งเป็น 2 จำพวก
                                - จำพวกเครื่องนายและเครื่องเสียง ประกอบด้วยตัวเครื่อง(Hardware) ได้แก่ เครื่องฉายภาพยนตร์
 เครื่องฉายฟิล์มลูฟ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายฟิล์มสตริฟ เครื่องฉายภาพทึบแสง เครื่องฉายภาพข้ามศรีษะ เครื่องฉายภาพจุลทรรศน์ เครื่องเล่นแผ่นเสียง เครื่องเทปบันทึกเสียง เครื่องเทปบันทึกภาพ เครื่องขยายเสียง เครื่องรับวิทยุและเครื่องรับโทรทัศน์ ส่วนวัสดุที่ใช้กับเครื่อง(Software) ได้แก่ ฟล์มภาพยนตร์ ฟิล์มลูฟ สไลด์ ฟิล์มสตริฟ ภาพทึบแสง แผ่นโปรงใส กระจกสไลด์ แผ่นเสียง เส้นเทปบันทึกเสียง เส้นเทปบันทึกภาพ ข้อความที่พูด รายการวิทยุ และรายการโทรทัศน์
                                -จำพวกเครื่อง (Apparatus) ได้แก่ เครื่องมือวัด เครื่องมือตรวจ เครื่องมือแสดงและเครื่องมือทดลองประเภทต่างๆ ที่มีราคาค่อนข้างแพง

                เอกสารอ้างอิง          
                กมล  เวียสุวรรณและนิตยา  เวียสุวรรณ .(2539). แนวคิดการพัฒนาสื่อการเรียนการสอน. ต้นอ้อแกรมมี่จำกัด.
                                กรุงเทพฯ.
                กิดานันท์  มลิทอง.(2531).เทคโนโลยีการศึกษาร่วมสมัย.จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.กรุงเทพฯ
                วาสนา  ชาวหา.(2533).สื่อการเรียนการสอน.โอเดียนสโตร์.กรุงเทพฯ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น